سوره آل عمران

بسم الله الرحمن الرحيم المَ(1)

برداشت از آیه :به نام پروردگار مهرپرور مهربان.

الف لام میم.

الله لا إله إلا هو الحي القيومَ(2)

برداشت از آیه :جز پروردگار مهرپرور که زنده و پاینده است، پروردگاری نیست.

نزل عليك الكتاب بالحق مصدقا لما بين يديه وأنزل التوراة والإنجيلَ(3)

برداشت از آیه :پروردگارِ مهرپرور پادشاهی دادستان است، من به‌درستی قرآن را در راستای تورات و انجیل برای راهنمایی شما آورده‌ام، آنان که نشانه‌های پروردگارِ مهرپرور را به‌ستم نادیده می‌انگارند، در رستاخیز رنج و دردی فراوان خواهند برد.(آیات 3و4)

من قبل هدى للناس وأنزل الفرقان إن الذين كفروا بآيات الله لهم عذاب شديد والله عزيز ذو انتقامَ(4)

برداشت از آیه :پروردگارِ مهرپرور پادشاهی دادستان است، من به‌درستی قرآن را در راستای تورات و انجیل برای راهنمایی شما آورده‌ام، آنان که نشانه‌های پروردگارِ مهرپرور را به‌ستم نادیده می‌انگارند، در رستاخیز رنج و دردی فراوان خواهند برد.(آیات 3و4)

روشنگری:کفر: خدا ناباوری، ناباوری، پوشاندن راه مهر پروردگار مهرپرور، ستم.

إن الله لا يخفى عليه شيء في الأرض ولا في السماءَ(5)

برداشت از آیه : در زمین و آسمان چیزی از پروردگار مهرپرور پنهان نمی ماند.

هو الذي يصوركم في الأرحام كيف يشاء لا إله إلا هو العزيز الحكيمَ(6)

برداشت از آیه :پادشاهی است فرزانه و جز او پروردگاری نیست، اوست که شما را در رحمها به تصویر می کشد، چه شگفت تصویری!

هو الذي أنزل عليك الكتاب منه آيات محكمات هن أم الكتاب وأخر متشابهات فأما الذين في قلوبهم زيغ فيتبعون ما تشابه منه ابتغاء الفتنة وابتغاء تأويله وما يعلم تأويله إلا الله والراسخون في العلم يقولون آمنا به كل من عند ربنا وما يذكر إلا أولو الألبابَ(7)

برداشت از آیه :تنها خردمندان پند می آموزند، قرآن را او بر تو آورد، بخشی از آن آیات استواری است که استوانه قرآن است و یخشی دیگر ایات فرعی است، اما کج دلان فرعیات قرآن را دنبال می کنند تا با برداشت های خود آشوب بپا کنند، حال آنکه برداشت آنها را غیر از پروردگار مهرپرور، کسانی می دانند که در دانایی استوار و تمام قرآن را از جانب پروردگارشان دانند.

ربنا لا تزغ قلوبنا بعد إذ هديتنا وهب لنا من لدنك رحمة إنك أنت الوهابَ(8)

برداشت از آیه :پروردگارا به ما مهربانی عطا فرما که تو فراوان عطا کننده ای، پروردگارا در دل های ما زان پس که به قرآن رهنمون گشتیم، کژی راه نیابد.

ربنا إنك جامع الناس ليوم لا ريب فيه إن الله لا يخلف الميعادَ(9)

برداشت از آیه :پروردگار پیمان شکن نیست، به درستی که انسانها را در روزی که در آن شکی نیست، گرد هم می آورد.

إن الذين كفروا لن تغني عنهم أموالهم ولا أولادهم من الله شيئا وأولئك هم وقود النارَ(10)

برداشت از آیه :در آن روز در پیشگاه پروردگار، دارائی ها و فرزندان ستمگران به کارشان ناید و ایشان هیزم آتشی خواهند بود که خود افروخته اند.

كدأب آل فرعون والذين من قبلهم كذبوا بآياتنا فأخذهم الله بذنوبهم والله شديد العقابَ(11)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور سزای کارها را به تمام و کمال می دهد، فرعونیان و پیشینیان آنان نیز تا آنگاه که در ورطه بد کنشی هایشان نیافتادند، نشانه های پروردگار مهرپرور را دروغ می انگاشتند.

قل للذين كفروا ستغلبون وتحشرون إلى جهنم وبئس المهادَ(12)

برداشت از آیه :این پیام را به ستمگران برسان که به زودی بر انگیخته و با سرشکستگی به دوزخ می روند، و چه جایگاه بدی.

قد كان لكم آية في فئتين التقتا فئة تقاتل في سبيل الله وأخرى كافرة يرونهم مثليهم رأي العين والله يؤيد بنصره من يشاء إن في ذلك لعبرة لأولي الأبصارَ(13)

برداشت از آیه :ای صاحبان بینش این پند را بنیوشید، پروردگار مهرپرور تا پیروزی یاور مهرورزان است، و نشانه آن کارزار دو گروه ستمکار و مهرورز بود که ستمکاران مهرورزان را به چشم خود دو چندان می دیدند.

زين للناس حب الشهوات من النساء والبنين والقناطير المقنطرة من الذهب والفضة والخيل المسومة والأنعام والحرث ذلك متاع الحياة الدنيا والله عنده حسن المآبَ(14)

برداشت از آیه :عشق به زن و فرزند و دارائی های فراوان و گوناگون جهان در چشم انسان چه آراسته است ولیک نیک فرجامی در پیروی از سرشت مهربان الهی انسان است.

قل أؤنبئكم بخير من ذلكم للذين اتقوا عند ربهم جنات تجري من تحتها الأنهار خالدين فيها وأزواج مطهرة ورضوان من الله والله بصير بالعبادَ(15)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور پیروانش را در نظر دارد، بگو آیا می خواهید نیکوکاران شما را به چیزی بهتر در نزد پروردگارشان با خبر سازم؟ آن خشنودی پروردگار مهرپرور از ایشان و جاویدان با همسرانی پاکیزه در فردوس بودن است.

روشنگری:تقوا به معنی نیکوکاری برداشت گردیده است.

الذين يقولون ربنا إننا آمنا فاغفر لنا ذنوبنا وقنا عذاب النارَ(16)

برداشت از آیه :همان نیکوکارانی که می گویند، پروردگارا ما تو را باور نموده ایم، پس خطا هایمان را با نیکی هایمان بپوشان و ما را در رستاخیز از رنج و درد ستمگر بودن مصون دار.

روشنگری:در آیه 10 همین سوره فرمود ستمگران خود هیزم آتش دوزخ هستند.بنابراین برای رهایی از آتش دوزخ باید در این جهان مهربان و نیکوکار بود.

الصابرين والصادقين والقانتين والمنفقين والمستغفرين بالأسحارَ(17)

برداشت از آیه :نیکوکاران همان شکیبایان، راستگویان و مهربانانی هستند که از دارائی خود به نیازمندان می دهند و در سپیده دمان برای پوشش خطاهایشان به نیایش بر می خیزند.

شهد الله أنه لا إله إلا هو والملائكة وأولو العلم قائما بالقسط لا إله إلا هو العزيز الحكيمَ(18)

برداشت از آیه :پروردگارِ مهرپرور پادشاهی یگانه و فرزانه است، سرشتِ الهیِ دانایان برای دادگری استوار است و یگانگی او را گواهی می‌دهند.

إن الدين عند الله الإسلام وما اختلف الذين أوتوا الكتاب إلا من بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم ومن يكفر بآيات الله فإن الله سريع الحسابَ(19)

برداشت از آیه :نشانه های پروردگار مهرپرور را پنهان نسازید، رستاخیز نزدیک است، وجدان الهی همان پیروی از سرشت الهی است و دانایان به آن آگاهی دارند، اختلاف آنان از رشك و رقابت است.

روشنگری:إن الدين عند الله الإسلام = وجدان الهی همان پیروی از سرشت الهی است.
الذين أوتوا الكتاب = دانایان.

فإن حاجوك فقل أسلمت وجهي لله ومن اتبعن وقل للذين أوتوا الكتاب والأميين أأسلمتم فإن أسلموا فقد اهتدوا وإن تولوا فإنما عليك البلاغ والله بصير بالعبادَ(20)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور مهربانان را در نظر دارد، به ستیزه جویان می گویم که من و یارانم پیرو سرشتِ مهربانِ الهی خود هستیم و دانایان و نا آگاهان نیز با پیروی از سرشتِ الهی خود رهیاب خواهند شد و اگر روی بگردانند من پیام خود را گذارده ام.

إن الذين يكفرون بآيات الله ويقتلون النبيين بغير حق ويقتلون الذين يأمرون بالقسط من الناس فبشرهم بعذاب أليمَ(21)

برداشت از آیه :آنان که نشانه های پروردگار مهرپرور را نادیده گرفته و پیامبران و مردم دادگستر را به نا حق می کشند، به رنجی بزرگ در رستاخیز آگاه ساز.

أولئك الذين حبطت أعمالهم في الدنيا والآخرة وما لهم من ناصرينَ(22)

برداشت از آیه :اینان کسانی هستند که کارهایشان در دنیا تباه و در رستاخیز یاوری نخواهند داشت.

ألم تر إلى الذين أوتوا نصيبا من الكتاب يدعون إلى كتاب الله ليحكم بينهم ثم يتولى فريق منهم وهم معرضونَ(23)

برداشت از آیه :تعجب آن که با وجود آگاهی به کتاب، چون به داوری به آن فرا خوانده می شوند، برخی روی برتافته و آن را نمی پذیرند.

ذلك بأنهم قالوا لن تمسنا النار إلا أياما معدودات وغرهم في دينهم ما كانوا يفترونَ(24)

برداشت از آیه :آنان به راه و روش خود مغرورند و به دروغ می گویند که در رستاخیز جز زمانی اندک در رنج نخواهند بود.

فكيف إذا جمعناهم ليوم لا ريب فيه ووفيت كل نفس ما كسبت وهم لا يظلمونَ(25)

برداشت از آیه :آیا آنان هنگامی که در رستاخیز که شکی در آن نیست گرد هم آمدند و دادگرانه نتیجه دستاورد خود را دریافت داشتند چه خواهند گفت؟

قل اللهم مالك الملك تؤتي الملك من تشاء وتنزع الملك ممن تشاء وتعز من تشاء وتذل من تشاء بيدك الخير إنك على كل شيء قديرَ(26)

برداشت از آیه :پرواردگارا، گواهی می دهم، تو بر هستی پادشاه و بر هر چیز توانایی و همه کارهای تو نیک است؛ هر که را بخواهد فرمانروائی می بخشی و از هرکه نخواهد آن را باز پس گیری و هر که بخواهد را بلند مرتبه و آن که نخواهد را سرنگون سازی.

روشنگری:بیدک الخیر: خیر به دست توست، همه کارهای تو نیک است.

تولج الليل في النهار وتولج النهار في الليل وتخرج الحي من الميت وتخرج الميت من الحي وترزق من تشاء بغير حسابَ(27)

برداشت از آیه :تاریکی و روشنایی را در هم تنیده و از دل مرگ زندگی و از حیات مرگ را پدید می آوری و آن که بخواهد را روزی ی بی شمار روزی دهی.

لا يتخذ المؤمنون الكافرين أولياء من دون المؤمنين ومن يفعل ذلك فليس من الله في شيء إلا أن تتقوا منهم تقاة ويحذركم الله نفسه وإلى الله المصيرَ(28)

برداشت از آیه :پایان سفر به سوی پروردگار مهرپرور است، باورمندان تنها از میان باورمندان نیکوکار نه ستمکار، برای خود دوست بگیرند، و آن که کس چنین نکند نشانه ای از مهر پروردگار در او نباشد، و در رستاخیز از دیدار او دور می ماند.

قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله ويعلم ما في السماوات وما في الأرض والله على كل شيء قديرَ(29)

برداشت از آیه :بگو پروردگار مهرپرور، هر آنچه در آسمانها و زمین است را می داند و بر هر کار تواناست، او آن چه را در دل دارید می داند، خواه بر زبان آورده و خواه بر زبان نیاورید.

يوم تجد كل نفس ما عملت من خير محضرا وما عملت من سوء تود لو أن بينها وبينه أمدا بعيدا ويحذركم الله نفسه والله رءوف بالعبادَ(30)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور دلسوز پیروان خود می باشد، در هنگام رستاخیز هر کس کارهای نیک و بد خود را می بیند، بدکار آرزو می کند ای کاش بین او و کارهای بدش فاصله ای دور و دراز بود و چنین کس از دیدار پروردگار مهرپرور دور خواهد ماند.

قل إن كنتم تحبون الله فاتبعوني يحببكم الله ويغفر لكم ذنوبكم والله غفور رحيمَ(31)

برداشت از آیه :بگو پروردگار مهرپرور، مهربان و خطا پوش است، اگر او را دوست دارید و می خواهید که او نیز شما را دوست بدارد و خطا هایتان را بپوشاند، از من پیروی کنید.

قل أطيعوا الله والرسول فإن تولوا فإن الله لا يحب الكافرينَ(32)

برداشت از آیه :به شما می‌گویم که پیروی از پیامبر پیروی از سرشتِ الهی است و اگر رویگردان شوید و انکار ورزید از سرشتِ الهی بی‌بهره می‌شوید.

إن الله اصطفى آدم ونوحا وآل إبراهيم وآل عمران على العالمينَ(33)

برداشت از آیه :آیات33و34:پروردگار مهرپرور شنوایی داناست، از میان جهانیان، آدم، نوح، خانواده ابراهیم و خانواده عمران و برخی از زادو رودشان از مهربانان بودند.

ذرية بعضها من بعض والله سميع عليمَ(34)

برداشت از آیه :آیات33و34:پروردگار مهرپرور شنوایی داناست، از میان جهانیان، آدم، نوح، خانواده ابراهیم و خانواده عمران و برخی از زادو رودشان برگزیده شدند.

إذ قالت امرأت عمران رب إني نذرت لك ما في بطني محررا فتقبل مني إنك أنت السميع العليمَ(35)

برداشت از آیه :و اینگونه بود که همسر عمران هنگام بارداری گفت پروردگارا، تو شنوا و دانایی، من آن چه که در شکم دارم را به نیت تو و برای تو آزاد می گذارم، آنرا از من بپذیر.

فلما وضعتها قالت رب إني وضعتها أنثى والله أعلم بما وضعت وليس الذكر كالأنثى وإني سميتها مريم وإني أعيذها بك وذريتها من الشيطان الرجيمَ(36)

برداشت از آیه :پس هنگامی که بزاد گفت پروردگارا تو به آنچه زاده ام دانا تری، من نه پسر که دختری زاده ام و نامش را مریم نهادم، و من او و زاد و رودش را از شر اهریمن رانده شده در پناه تو می سپارم.

فتقبلها ربها بقبول حسن وأنبتها نباتا حسنا وكفلها زكريا كلما دخل عليها زكريا المحراب وجد عندها رزقا قال يا مريم أنى لك هذا قالت هو من عند الله إن الله يرزق من يشاء بغير حسابَ(37)

برداشت از آیه :همانا پروردگار مهرپرور به هر که بخواهد بی شمار عطا می کند، و پروردگارش خواسته همسر عمران را به نیکی پذیرفت و مریم را پرورش داد، پرورشی نیکو، و زکریا که سرپرستی او را بر عهده گرفته بود، هرگاه به جایگاه او وارد می شد، به نزدش عطیه ای می دید و چون می پرسید از کجا برایت آمده، مریم پاسخ می داد که از نزد پروردگار مهرپرور.

هنالك دعا زكريا ربه قال رب هب لي من لدنك ذرية طيبة إنك سميع الدعاءَ(38)

برداشت از آیه :اینگونه بود که زکریا نیز پروردگارش را بخواند و گفت، ای پروردگارم این توئی که خواهش ها را برآورده می سازی ، پس به من هم فرزندی پاکیزه عطا کن.

فنادته الملائكة وهو قائم يصلي في المحراب أن الله يبشرك بيحيى مصدقا بكلمة من الله وسيدا وحصورا ونبيا من الصالحينَ(39)

برداشت از آیه :و آنگاه که او در کنجی به نیایش ایستاده بود، فرشتگان ندایش دادند که پروردگار مهرپرور تو را به یحیی پیامبری بزرگوار و مرز شناس، از تبار نیکوکاران و گواهی دهنده به کلمه الله مژده می دهد.

قال رب أنى يكون لي غلام وقد بلغني الكبر وامرأتي عاقر قال كذلك الله يفعل ما يشاءَ(40)

برداشت از آیه :زکریا گفت، پروردگارا می دانم بر آنچه که از تو خواسته ام توانایی، اما از پیری فرتوت چون من، با همسری سترون، چگونه پسری می یابم؟

روشنگری:اگر زکریا از توانایی پروردگار در شک بود هیچگاه از او درخواست فرزند نمی نمود. آیه 38 همین سوره
زکریا به عنوان یک انسان احسن تقویم توانست به مشیت الهی در سن پیری از همسر پیرش دارای فرزند شود.

قال رب اجعل لي آية قال آيتك ألا تكلم الناس ثلاثة أيام إلا رمزا واذكر ربك كثيرا وسبح بالعشي والإبكارَ(41)

برداشت از آیه :زکریا گفت، پروردگارا، نشانه ای از آن را برایم بازگو، فرمود، از سحرگاهان تا شامگاهان پروردگارت را در سه نوبت فراوان بیاد آر و به سویش در تکاپو باش، و جز با اشاره با کسی سخن نگو.

وإذ قالت الملائكة يا مريم إن الله اصطفاك وطهرك واصطفاك على نساء العالمينَ(42)

برداشت از آیه :بیاد آر آن زمان را که فرشتگان گفتند، ای مریم، تو پاکیزه و برترین زنان جهانیان هستی، و برگزیده پروردگار مهرپرور.

يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعينَ(43)

برداشت از آیه :ای مریم، فروتن باش، و با نیایشگران به نیایش بپرداز.

ذلك من أنباء الغيب نوحيه إليك وما كنت لديهم إذ يلقون أقلامهم أيهم يكفل مريم وما كنت لديهم إذ يختصمونَ(44)

برداشت از آیه :تابش سرشت و اراده‌ی الهی خبر‌های پوشیده را آشکار می‌سازد وگرنه من از هم‌چشمی آنان برای سرپرستی مریم باخبر نبودم.

إذ قالت الملائكة يا مريم إن الله يبشرك بكلمة منه اسمه المسيح عيسى ابن مريم وجيها في الدنيا والآخرة ومن المقربينَ(45)

برداشت از آیه :فرشتگان ندا کردند که ای مریم مژده باد تو را که پروردگار مهرپرور فرزندت را "کلمه پروردگار" و عیسی مسیح نامید، او در هر دو جهان گرامی و از برگزیدگان خواهد بود.

روشنگری:درخواست همسر عمران از پروردگار مهرپرور (آیات 35و36 همین سوره) از طریق دخترش مریم به انجام می رسد و پسرش عیسی به دنیا می آید.

ويكلم الناس في المهد وكهلا ومن الصالحينَ(46)

برداشت از آیه :او از نیکوکاران است و با مردم از کودکی تا میانسالی سخن می گوید.

قالت رب أنى يكون لي ولد ولم يمسسني بشر قال كذلك الله يخلق ما يشاء إذا قضى أمرا فإنما يقول له كن فيكونَ(47)

برداشت از آیه :مریم از اراده و سرشت الهی خود، صاحب فرزند شد، در حالیکه دست انسانی به او نرسیده بود و اراده انسانهای ناب الهی اینگونه محقق می گردد.

روشنگری:مریم غیر از شایستگی سرشت الهی خودش از نیروی سرشت الهی مادرش همسر عمران نیز بهره مند است و این دو انسان ویژه و دو بانوی محترم و احسن تقویم، عیسی مسیح را به مشیت الهی خلق می نمایند.
و این منطبق با تعریف انسان در قرآن است که از روح الهی برخوردار و خلیفه او بر روی زمین می باشد.

ويعلمه الكتاب والحكمة والتوراة والإنجيلَ(48)

برداشت از آیه :و او گنجینه دانایی و فرزانگی و تورات و انجیل را می آموزد.

ورسولا إلى بني إسرائيل أني قد جئتكم بآية من ربكم أني أخلق لكم من الطين كهيئة الطير فأنفخ فيه فيكون طيرا بإذن الله وأبرئ الأكمه والأبرص وأحيي الموتى بإذن الله وأنبئكم بما تأكلون وما تدخرون في بيوتكم إن في ذلك لآية لكم إن كنتم مؤمنينَ(49)

برداشت از آیه :برای باورمندان، آفرینش پرنده از خاک، بهبودی بیماران، جان بخشیدن به مردگان و آگاهی از امور پنهان همه از نشانه‌های تجلیِ سرشتِ الهیِ عیسی است که پروردگار مهرپرور مقرر فرموده است.

روشنگری:داستان آفریدن پرنده توسط عیسی مشابهت کاملی با داستان خلقت و آفرینش آدم یا انسان توسط پروردگار دارد. جسم پرنده از همان ماده اولیه جسم آدم است و نفخ و دمیدن شدن روحِ عیسی در جسم خاکی پرنده و جان گرفتن و پرواز پرنده، مشابه دمیدن روح پروردگار در آدم است. عیسی که سرشت و اراده‌ی الهیِ خود را متجلی نموده است اکنون انسان احسن تقویم و جانشین پروردگار است.
برداشت از کارکرد فرشته‌ی برگزیده(روح) در محضر انسانی که سرشتِ الهیِ وی پُرکنش و متجلی و به انسان احسن تقویم، ناب، جانشین پروردگار و پیامبر تبدیل گردیده، ظرفیت انجام معجزه است(آیه 29 حجر)

ومصدقا لما بين يدي من التوراة ولأحل لكم بعض الذي حرم عليكم وجئتكم بآية من ربكم فاتقوا الله وأطيعونَ(50)

برداشت از آیه :پس با مشاهده نشانه هایی که از سوی پروردگارتان برایتان آورده ام از من پیروی نموده و مانند پروردگار مهرپرور نیکو کاری پیشه سازید، من آشکارا تورات را تایید می کنم و هر آنچه بر شما حرام بوده را حلال نمی شمارم.

إن الله ربي وربكم فاعبدوه هذا صراط مستقيمَ(51)

برداشت از آیه :پروردگار من همان پروردگار شما ست، پس از راه و آئین مهر و نیکویی او پیروی کنید.

فلما أحس عيسى منهم الكفر قال من أنصاري إلى الله قال الحواريون نحن أنصار الله آمنا بالله واشهد بأنا مسلمونَ(52)

برداشت از آیه :و آنگاه که ستمکاری آنان بر عیسی آشکار گردید، پرسید، یاوران من در راه پروردگار مهر پرور چه کسانی هستند؟ حواریون پاسخ دادند؛ گواه باش که ما پروردگار مهرپرور را باور داریم، یاوران او و دل بسته فرمانیم.

ربنا آمنا بما أنزلت واتبعنا الرسول فاكتبنا مع الشاهدينَ(53)

برداشت از آیه :پروردگارا گواه باش که ما آنچه را بر پیامبرت فرستادی باور، و از او پیروی کردیم.

ومكروا ومكر الله والله خير الماكرينَ(54)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور بهترین نیرنگ باز است، و چون نیرنگ آغاز نمودند، در نیرنگی دیگر گرفتار آمدند.

إذ قال الله يا عيسى إني متوفيك ورافعك إلي ومطهرك من الذين كفروا وجاعل الذين اتبعوك فوق الذين كفروا إلى يوم القيامة ثم إلي مرجعكم فأحكم بينكم فيما كنتم فيه تختلفونَ(55)

برداشت از آیه :و پروردگار مهرپرور فرمود، ای عیسی من ترا از ستمگران دور ساخته، می میرانم و بسوی خود بر می انگیزانم، و پیروانت را تا روز رستاخیز که برای داوری بسویم خواهند آمد، بر تر از ستمگران قرار می دهم.

فأما الذين كفروا فأعذبهم عذابا شديدا في الدنيا والآخرة وما لهم من ناصرينَ(56)

برداشت از آیه :اماستمگران یاورانی نخواهند داشت و در دو جهان، رنج و درد فراوان خواهند چشید.

وأما الذين آمنوا وعملوا الصالحات فيوفيهم أجورهم والله لا يحب الظالمينَ(57)

برداشت از آیه :ولی پاداش باورمندان نیکوکار را تمام می دهد، پروردگار مهرپرور ستمگران را دوست نمی دارد.

ذلك نتلوه عليك من الآيات والذكر الحكيمَ(58)

برداشت از آیه : از نشانه های خویش و از قرآن فرزانه این گونه بر تو می خوانیم.

إن مثل عيسى عند الله كمثل آدم خلقه من تراب ثم قال له كن فيكونَ(59)

برداشت از آیه :داستان زادن عیسی مشابه داستان آفرینش انسان است ولی با اراده و سرشتِ الهیِ مریم اتفاق می‌افتد.

الحق من ربك فلا تكن من الممترينَ(60)

برداشت از آیه :هرگز تردید مکن، سخن درست از آن پروردگار توست.

فمن حاجك فيه من بعد ما جاءك من العلم فقل تعالوا ندع أبناءنا وأبناءكم ونساءنا ونساءكم وأنفسنا وأنفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنت الله على الكاذبينَ(61)

برداشت از آیه :اکنون که سخن درست را دانستی، زین پس اگر با تو در باره عیسی به جدل پرداختند بگو، بیایید تا ما و شما، پسران، زنان و خویشان نزدیک خود را گرد هم آوریم، آنگاه با خلوص بخواهیم تا دورباش پروردگار مهرپرور بر دروغگویان فرود آید.

إن هذا لهو القصص الحق وما من إله إلا الله وإن الله لهو العزيز الحكيمَ(62)

برداشت از آیه :همانا پروردگار مهرپرور پادشاهی فرزانه و جز او خدائی نیست و اینها که بر تو خوانده شد همه داستانهای درست است.

فإن تولوا فإن الله عليم بالمفسدينَ(63)

برداشت از آیه :پس چنانچه رویگردان شدند، پروردگار مهرپرور دانا به احوال خراب آنان است.

قل يا أهل الكتاب تعالوا إلى كلمة سواء بيننا وبينكم ألا نعبد إلا الله ولا نشرك به شيئا ولا يتخذ بعضنا بعضا أربابا من دون الله فإن تولوا فقولوا اشهدوا بأنا مسلمونَ(64)

برداشت از آیه :به اهل كتاب بگو؛ بيا ييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما یکسان است بایستیم، كه جز پروردگار یگانه را پیروی نکنیم و همتایی برای او قرار ندهیم و هیچ کس نیز سروری از جنس خود را بجای او ننشاند،پس اگر از اين پيشنهاد روی گرداندند بگوئید؛ گواه باشيد كه ما دل سپرده پروردگار یگانه هستیم.

يا أهل الكتاب لم تحاجون في إبراهيم وما أنزلت التوراة والإنجيل إلا من بعده أفلا تعقلونَ(65)

برداشت از آیه :شما ای یهود و نصرانیان چرا در ادعایتان خرد ورزی نمی کنید؟ تورات و انجیل که در زمان حیات ابراهیم، هنوز نیامده بود.

ها أنتم هؤلاء حاججتم فيما لكم به علم فلم تحاجون فيما ليس لكم به علم والله يعلم وأنتم لا تعلمونَ(66)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور داناست و شما آگاه نیستید، چرا مدعی چیزی می شوید که به آن آگاهی ندارید، حال آنکه باید نسبت به آنچه دانائید ادعا کنید.

ما كان إبراهيم يهوديا ولا نصرانيا ولكن كان حنيفا مسلما وما كان من المشركينَ(67)

برداشت از آیه :ابراهیم نه یهودی و نه نصرانی بود، بلکه او، حنیف و دلسپرده آئین مهر بود و هرگز از ستمگران نبود.

إن أولى الناس بإبراهيم للذين اتبعوه وهذا النبي والذين آمنوا والله ولي المؤمنينَ(68)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور دوست باورمندان است، از میان پیروان ابراهیم، این پیامبر و ییروانش، نزدیک ترین مردم به او هستند.

ودت طائفة من أهل الكتاب لو يضلونكم وما يضلون إلا أنفسهم وما يشعرونَ(69)

برداشت از آیه :دسته ای از اهل کتاب در تلاشند، تا شاید شما را به بیراهه کشانند، ولی آنان بدون آنکه بدانند، خود به بیراهه رفته اند.

يا أهل الكتاب لم تكفرون بآيات الله وأنتم تشهدونَ(70)

برداشت از آیه :ای اهل کتاب، چرا با مشاهده نشانه های پروردگار به آن پشت می کنید؟

يا أهل الكتاب لم تلبسون الحق بالباطل وتكتمون الحق وأنتم تعلمونَ(71)

برداشت از آیه :ای اهل کتاب، چرا با آنکه می دانید، درستی را انکار و آنرا نادرست جلوه می دهید؟

وقالت طائفة من أهل الكتاب آمنوا بالذي أنزل على الذين آمنوا وجه النهار واكفروا آخره لعلهم يرجعونَ(72)

برداشت از آیه :72و73: و گروهی از اهل کتاب گفتند، برای آنکه باور باورمندان را برگردانید، صبحگاهان قرآن را بپذیرید و عصرگاهان آنرا انکار نمایید و تا از دینتان پیروی نکرده اند باورشان نکنید، به آنان بگو؛ پروردگار مهرپرور گشایشگری دانا و رهنمون ها و برتری ها همه از اوست، این مشیت اوست؛ هر که بخواهد امکان می یابد، که مانند شما شود و یا بر عکس دلیلی علیه شما بیاورد.

ولا تؤمنوا إلا لمن تبع دينكم قل إن الهدى هدى الله أن يؤتى أحد مثل ما أوتيتم أو يحاجوكم عند ربكم قل إن الفضل بيد الله يؤتيه من يشاء والله واسع عليمَ(73)

برداشت از آیه :72و73: و گروهی از اهل کتاب گفتند، برای آنکه باور باورمندان را برگردانید، صبحگاهان قرآن را بپذیرید و عصرگاهان آنرا انکار نمایید و تا از دینتان پیروی نکرده اند باورشان نکنید، به آنان بگو؛ پروردگار مهرپرور گشایشگری دانا و رهنمون ها و برتری ها همه از اوست، این مشیت اوست؛ هر که بخواهد امکان می یابد، که مانند شما شود و یا بر عکس دلیلی علیه شما بیاورد.

يختص برحمته من يشاء والله ذو الفضل العظيمَ(74)

برداشت از آیه :برتری های بسیار بزرگ نزد پروردگار مهرپرور است، هر که از آنها بخواهد، با مهربانی به او عطا می کند.

ومن أهل الكتاب من إن تأمنه بقنطار يؤده إليك ومنهم من إن تأمنه بدينار لا يؤده إليك إلا ما دمت عليه قائما ذلك بأنهم قالوا ليس علينا في الأميين سبيل ويقولون على الله الكذب وهم يعلمونَ(75)

برداشت از آیه :وقتی می گویند ما بر غیر یهود نباید مهربان باشیم، خودشان هم می دانند که به پروردگار مهرپرور دروغ می بندند، به همین خاطر است که اگر به برخی از آنان مبلغ ناچیزی هم امانت دهی، آنرا به آسانی به تو باز نمی گردانند، و در عین حال کسانی از آنان نیز هستند، که اگر مالی هنگفت هم به آنان امانت بدهی، به تو باز می گردانند.

روشنگری:ليس علينا في الاميين سبيل = قوم بی‌کتاب [عرب‌] بر ما حقی و حکمی ندارند = ما بر غیر یهود نباید مهربان باشیم

بلى من أوفى بعهده واتقى فإن الله يحب المتقينَ(76)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور عاشق نیکوکاران است، هم آنان که نیکی می کنند و به عهدی که می بندند وفادارند.

إن الذين يشترون بعهد الله وأيمانهم ثمنا قليلا أولئك لا خلاق لهم في الآخرة ولا يكلمهم الله ولا ينظر إليهم يوم القيامة ولا يزكيهم ولهم عذاب أليمَ(77)

برداشت از آیه :آنان که پیمان های الهی خود را به بهای ناچیزی زیر پا می گذارند، پروردگار مهرپرور در سرای جاوید نه با آنان سخن می گوید و نه نگاهشان می کند، در رستاخیز آنان از خوبی بی بهره و بسیار ناپاک و رنجورند.

وإن منهم لفريقا يلوون ألسنتهم بالكتاب لتحسبوه من الكتاب وما هو من الكتاب ويقولون هو من عند الله وما هو من عند الله ويقولون على الله الكذب وهم يعلمونَ(78)

برداشت از آیه :آن گروه خودشان هم می دانند، که به پروردگار مهرپرور دروغ می بندند، و آنچه را با زبان بازی، از روی کتاب، به نام تورات و به نام پروردگار مهرپرور مطرح می کنند، نه از تورات است و نه از پروردگار مهرپرور.

ما كان لبشر أن يؤتيه الله الكتاب والحكم والنبوة ثم يقول للناس كونوا عبادا لي من دون الله ولكن كونوا ربانيين بما كنتم تعلمون الكتاب وبما كنتم تدرسونَ(79)

برداشت از آیه :انسانهایی که با تجلی سرشت الهی به پیامبری رسیده و صاحب کتاب و داور مردم می شوند، مردم را به پیروی از خویش نمی خوانند بلکه سرشت الهی آنان را یادآور می شوند.

ولا يأمركم أن تتخذوا الملائكة والنبيين أربابا أيأمركم بالكفر بعد إذ أنتم مسلمونَ(80)

برداشت از آیه :من شما را به‌باورمندی و دوری از ستم می‌خوانم، فرشتگان در خدمتِ انسان و پیامبران نمونه‌ی انسانِ کامل هستند، آنان پروردگارِ انسان نیستند.

وإذ أخذ الله ميثاق النبيين لما آتيتكم من كتاب وحكمة ثم جاءكم رسول مصدق لما معكم لتؤمنن به ولتنصرنه قال أأقررتم وأخذتم على ذلكم إصري قالوا أقررنا قال فاشهدوا وأنا معكم من الشاهدينَ(81)

برداشت از آیه :پروردگار مهر پرور با پیامبرانی که به آنها کتاب و فرزانگی داده پیمان بسته، که چنانچه پیامبری به نزدشان آمد و داشته هایشان را گواهی نمود، او را باور نموده و یاریش رسانند، آنگاه پرسید آیا این پیمان وزین را تایید می کنید؟ گفتند، گواهی می کنیم، فرمود، بدانید که من هم همراه شما براین امر مهم گواهم.

فمن تولى بعد ذلك فأولئك هم الفاسقونَ(82)

برداشت از آیه :اکنون چنانچه کسی این پیمان را زیر پا گذارد، از بدکاران خواهد بود.

أفغير دين الله يبغون وله أسلم من في السماوات والأرض طوعا وكرها وإليه يرجعونَ(83)

برداشت از آیه :در حالیکه بازگشت همه به سوی پروردگار مهرپرور است و هرچه در آسمانها و زمین است خواه و ناخواه پیرو سرشت الهی خویش است، من چگونه پیرو وجدان الهی خود نباشم؟

قل آمنا بالله وما أنزل علينا وما أنزل على إبراهيم وإسماعيل وإسحاق ويعقوب والأسباط وما أوتي موسى وعيسى والنبيون من ربهم لا نفرق بين أحد منهم ونحن له مسلمونَ(84)

برداشت از آیه :بگو به پروردگار مهرپرور و آنچه از سوی او بر ما و ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، اسباط، موسی، عیسی و سایر پیامبران الهی، فرو آمده باور داریم، و آنان را مانند هم دانسته، و دل بسته اوییم.

ومن يبتغ غير الإسلام دينا فلن يقبل منه وهو في الآخرة من الخاسرينَ(85)

برداشت از آیه :راهِ صلح و آشتی شایسته‌ی انسان است و جز آن رستاخیزی زیانبار دارد.

كيف يهدي الله قوما كفروا بعد إيمانهم وشهدوا أن الرسول حق وجاءهم البينات والله لا يهدي القوم الظالمينَ(86)

برداشت از آیه :چگونه پروردگار مهرپرور مردم ستمکار را رهنمون شود؟ در حالیکه آنان با این همه نشانه ها از سوی او، و سوگندها و شهادت هایشان که پیامبر بر حق است، دوباره بسوی ستمکاری بازگشته اند، آری پروردگار آنان را رهنمون نمی شود.

أولئك جزاؤهم أن عليهم لعنة الله والملائكة والناس أجمعينَ(87)

برداشت از آیه :پاداش آنان در رستاخیز روی گردانی پروردگار مهرپرور، همراه همه فرشتگان و مردم است.

خالدين فيها لا يخفف عنهم العذاب ولا هم ينظرونَ(88)

برداشت از آیه :و این رنجی است که آنان در آن جهان فرصتی برای جبرانش نداشته، رهایشان نمی سازد و فروکش هم نمی کند.

إلا الذين تابوا من بعد ذلك وأصلحوا فإن الله غفور رحيمَ(89)

برداشت از آیه :مگر آن که در این جهان از ستمکاری پشیمان و به آشتی و نیکوکاری روی آورند، که پروردگار مهرپرور، مهربان و خطاپوش است،

إن الذين كفروا بعد إيمانهم ثم ازدادوا كفرا لن تقبل توبتهم وأولئك هم الضالونَ(90)

برداشت از آیه :همانا آنان که با آگاهی از مهر پروردگار، ستمکار شدند و بر ستم خود افزودند، از گمراهان اند و پشیمان نخواهند شوند.

إن الذين كفروا وماتوا وهم كفار فلن يقبل من أحدهم ملء الأرض ذهبا ولو افتدى به أولئك لهم عذاب أليم وما لهم من ناصرينَ(91)

برداشت از آیه :ستمکارانی که در حال ستمکاری مرده اند، در رستاخیز هیچ یاوری نخواهند داشت، آنان اگر به اندازه کره زمین هم طلا پیش کش کنند، پشیمانی سودی نبخشد و رنج فراوان خواهند برد.

روشنگری:کفر: خدا ناباوری، ناباوری، پوشاندن راه مهر پروردگار مهرپرور، ستم.

لن تنالوا البر حتى تنفقوا مما تحبون وما تنفقوا من شيء فإن الله به عليمَ(92)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور، به مهربانی های شما بسیار آگاه است ، و تا از آنچه به آن عشق می ورزید به نیازمندان ندهید، به کمال نیکی دست نمی یابید.

كل الطعام كان حلا لبني إسرائيل إلا ما حرم إسرائيل على نفسه من قبل أن تنزل التوراة قل فأتوا بالتوراة فاتلوها إن كنتم صادقينَ(93)

برداشت از آیه :در راستی سخن تورات که شکی ندارید، آن را بیاورید و بخوانید، همه خوراکی ها بر بنی اسرائیل روا بود، و یعقوب خود برخی از خوردنی ها را پیش از آمدن تورات، بر خود روا نمی دانست.

فمن افترى على الله الكذب من بعد ذلك فأولئك هم الظالمونَ(94)

برداشت از آیه :اکنون با دانستن حقیقت، اگر کسی بر پروردگار مهرپرور سخن دروغ بر بندد، از ستمکاران است.

قل صدق الله فاتبعوا ملة إبراهيم حنيفا وما كان من المشركينَ(95)

برداشت از آیه :بگو پروردگار مهر پرور راست می گوید، ابراهیم پاکدین بود و برای پروردگار همتا نیاورد، از او پیروی کنید.

إن أول بيت وضع للناس للذي ببكة مباركا وهدى للعالمينَ(96)

برداشت از آیه :همانا نخستین خانه فرخنده که برای راهنمایی جهانیان بنا نهاده شده، در مکه است.

فيه آيات بينات مقام إبراهيم ومن دخله كان آمنا ولله على الناس حج البيت من استطاع إليه سبيلا ومن كفر فإن الله غني عن العالمينَ(97)

برداشت از آیه :جایگاه ابراهیم در آن خانه از نشانه های آشکار است، و هرکس که وارد آن شود در آرامش خواهد بود، وپروردگار مهرپرور برای مردمی که توانایی دارند، زیارت آن خانه را راهی بسوی خودش قرار داده، و پروردگار مهرپرور از همه جهانیان از جمله آن کس که این ها را انکار نماید بی نیاز است.

روشنگری:جایگاه ابراهیم سرشار از نشانه های روشن است کسی که از آنها پیروی کند ایمن شود، 88888888888888888

قل يا أهل الكتاب لم تكفرون بآيات الله والله شهيد على ما تعملونَ(98)

برداشت از آیه :بگو ای اهل کتاب، پروردگار مهرپرور شاهد کردارتان است، چرا نشانه های او را انکار می کنید؟

قل يا أهل الكتاب لم تصدون عن سبيل الله من آمن تبغونها عوجا وأنتم شهداء وما الله بغافل عما تعملونَ(99)

برداشت از آیه :بگوای اهل کتاب، کردار شما بر پروردگار مهرپرور روشن می باشد، چرا آگاهانه سد راه باورمندان به مهر پروردگار می شوید و آن را ناهنجار می شمارید؟

يا أيها الذين آمنوا إن تطيعوا فريقا من الذين أوتوا الكتاب يردوكم بعد إيمانكم كافرينَ(100)

برداشت از آیه :ای باورمندان به مهر پروردگار، گروهی از اهل کتاب هستند که اگر از آنان پیروی کنید، مهرورزی شما را به ستمکاری بر می گردانند.

وكيف تكفرون وأنتم تتلى عليكم آيات الله وفيكم رسوله ومن يعتصم بالله فقد هدي إلى صراط مستقيمَ(101)

برداشت از آیه :چگونه با آن که پیامبر در میان شماست و نشانه های پروردگار را بر شما می خواند، همچنان ستمکاری باشید؟ هر کس پروردگارمهرپرور را بیابد، به درستی که به راه نیکوکاری رهنمون شده است.

يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله حق تقاته ولا تموتن إلا وأنتم مسلمونَ(102)

برداشت از آیه :ای باورمندان نیکی کنید، آنچنانکه شایسته نیکی پروردگار مهرپرور باشد، و مباد آنکه بمیرید و دلسپرده مهر او نباشید.

واعتصموا بحبل الله جميعا ولا تفرقوا واذكروا نعمت الله عليكم إذ كنتم أعداء فألف بين قلوبكم فأصبحتم بنعمته إخوانا وكنتم على شفا حفرة من النار فأنقذكم منها كذلك يبين الله لكم آياته لعلكم تهتدونَ(103)

برداشت از آیه :و همه در پناه عهد و پیمان پروردگار مهرپرور آیید تا دچار پراکندگی نشوید، و خوبی های پروردگارتان را بر خود یادآور شوید، آن گاه که دشمنان یکدیگر بودید، او در دل هایتان دوستی افکند، و از آتش دشمنی که در لبه پرتگاهش بودید رهانید، و با محبت او، دوستان هم شدید، باشد که با این نشانه های روشن پروردگار راه یاب شوید.

ولتكن منكم أمة يدعون إلى الخير ويأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر وأولئك هم المفلحونَ(104)

برداشت از آیه :رستگاران شما امتی هستند که نیکی را اراده می کنند و به خوبی فرا می خوانند و از بدی دوری گزینند.

روشنگری:پنج آیه 103 و 104 و 105 و 110 و 114 این سوره مشخصه های امت اسلامی را در گذشته، حال و آینده و باید ها و نباید های امت را تشریح نموده است.

ولا تكونوا كالذين تفرقوا واختلفوا من بعد ما جاءهم البينات وأولئك لهم عذاب عظيمَ(105)

برداشت از آیه :مانند آنان که علیرغم دریافت روشنگری ها، راه جدائی و اختلاف را پیشه ساختند نباشید، آنان را رنجی بزرگ در پیش است.

يوم تبيض وجوه وتسود وجوه فأما الذين اسودت وجوههم أكفرتم بعد إيمانكم فذوقوا العذاب بما كنتم تكفرونَ(106)

برداشت از آیه :در رستاخیز چهره‌هایی غمگین و چهره‌هایی شاد است، چهره‌ی آنان که سرشتِ الهی خود را نادیده انگاشته اند غمگین و ستمکاران را رنجی فراوان است.

روشنگری:کفر: خدا ناباوری، ناباوری، پوشاندن راه مهر پروردگار مهرپرور، ستم.

وأما الذين ابيضت وجوههم ففي رحمة الله هم فيها خالدونَ(107)

برداشت از آیه :و ای آنانیکه چهره هایتان شاد و روشن است، جاویدان در پناه مهر پروردگار مهرپرور باشید.

تلك آيات الله نتلوها عليك بالحق وما الله يريد ظلما للعالمينَ(108)

برداشت از آیه :این روشنگری ها را از آن‌روی بر‌شما می‌خوانم، تا این حقیقت را بدانید، که پروردگارِ مهرپرور ستمی بر جهانیان روا نمی‌دارد.

ولله ما في السماوات وما في الأرض وإلى الله ترجع الأمورَ(109)

برداشت از آیه :و این که او پروردگاری مهرپرور است که هرآنچه در آسمان ها و زمین است از آن اوست و بسوی او باز می گردد.

كنتم خير أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنكر وتؤمنون بالله ولو آمن أهل الكتاب لكان خيرا لهم منهم المؤمنون وأكثرهم الفاسقونَ(110)

برداشت از آیه :باورمندان امت ما در اراده به نیکی و پرهیز از بدی بهترین هستند، و اگر اهل کتاب این را میدانستند برای خودشان بهتر بود، دریغا که اندکی باور دارند و بیشترشان رویگردان هستند.

لن يضروكم إلا أذى وإن يقاتلوكم يولوكم الأدبار ثم لا ينصرونَ(111)

برداشت از آیه :درد سر هایی دارند، اما نمی توانند به شما آسیبی برسانند، و اگر هم به کارزار با شما آیند، در میانه رویگردان شوند و کسی هم به آنان کمک نخواهد نمود.

ضربت عليهم الذلة أين ما ثقفوا إلا بحبل من الله وحبل من الناس وباءوا بغضب من الله وضربت عليهم المسكنة ذلك بأنهم كانوا يكفرون بآيات الله ويقتلون الأنبياء بغير حق ذلك بما عصوا وكانوا يعتدونَ(112)

برداشت از آیه :آنان که از روی سرکشی و تجاوز نشانه های پروردگار را ندیده گرفته و فرستادگان او را به ستمگری از پای در می آوردند، اگر به پروردگار و به مردم نپیوندند، در هرکجا که باشند دچار خواری و در رستاخیز خشم پروردگار مهرپرور و بی نوایی در انتظارشان است.

ليسوا سواء من أهل الكتاب أمة قائمة يتلون آيات الله آناء الليل وهم يسجدونَ(113)

برداشت از آیه :البته همه اهل کتاب یکسان نیستند، دسته هایی از آنان در دل شب بر می خیزند و آیات پروردگار را می خوانند و فرمان او را می برند.

يؤمنون بالله واليوم الآخر ويأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويسارعون في الخيرات وأولئك من الصالحينَ(114)

برداشت از آیه :آن شایستگان، پروردگار مهرپرور و رستاخیز را باور داشته، به نیکی فرا می خوانند، از ستم باز می دارند و به نیکوکاری شتابانند.

روشنگری:"فلانٌ مالَهُ ناهِيَةٌ ": فلانى فاقد خردى است كه او را از پليدى و زشتى باز دارد(واژه یاب)

وما يفعلوا من خير فلن يكفروه والله عليم بالمتقينَ(115)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به احوال نیکوکاران دانا است و کردارِ نیکویِ انسان پوشیده نماند.

روشنگری:متقین: نیکوکاران

إن الذين كفروا لن تغني عنهم أموالهم ولا أولادهم من الله شيئا وأولئك أصحاب النار هم فيها خالدونَ(116)

برداشت از آیه : همانا دارائی و فرزندان ستمگران آنان را به هیچ روی از پروردگار مهرپرور بی نیاز نمی سازد، و آنان در رستاخیز جاودانه هم نشین آتش اند.

روشنگری:"کافر"در برداشت های مفهومی از جمله همین آیه عمدتا به معنای ستمگر و در برخی از موارد به معنی پوشاننده در نظر گرفته شده است. ارتباط معنایی سه آیه 115، 116 و 117 است خود نشانه ای بر درستی این مدعاست.

مثل ما ينفقون في هذه الحياة الدنيا كمثل ريح فيها صر أصابت حرث قوم ظلموا أنفسهم فأهلكته وما ظلمهم الله ولكن أنفسهم يظلمونَ(117)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور ستمی به ناباوران روا ندارد، بلکه خودشان بر خود ستم می نمایند، داستان بخشندگی مردمان ناباورمند در این دنیا، داستان کشتزاری است که بادی سرد و سوزان به آن بوزد و آنرا نابود سازد.

روشنگری:نمونه ظلم در آیه: در رستاخیز نیکی های ناباورمندان سودی برای آنان در بر نخواهد داشت.

يا أيها الذين آمنوا لا تتخذوا بطانة من دونكم لا يألونكم خبالا ودوا ما عنتم قد بدت البغضاء من أفواههم وما تخفي صدورهم أكبر قد بينا لكم الآيات إن كنتم تعقلونَ(118)

برداشت از آیه :ای باورمندان، نشانه هایمان را این گونه برایتان بیان می کنیم، هم رازی جز از جنس خودتان انتخاب نکنید، و گرنه از پلشتی آنان در امان نخواهید ماند، رنج شما آنانرا شاد و سخن شان تنها گوشه ای از دل پر کینه شان را آشکار می سازد.

ها أنتم أولاء تحبونهم ولا يحبونكم وتؤمنون بالكتاب كله وإذا لقوكم قالوا آمنا وإذا خلوا عضوا عليكم الأنامل من الغيظ قل موتوا بغيظكم إن الله عليم بذات الصدورَ(119)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور از راز درون سینه ها آگاه است، شما آنان را دوست دارید، چون کتاب هایشان را باور دارید،در حالیکه آنان شما را دوست ندارند، در حضور شما را تایید و در خلوت از خشم انگشت به دندان می گزند، بگذار تا از خشم خود بمیرند.

إن تمسسكم حسنة تسؤهم وإن تصبكم سيئة يفرحوا بها وإن تصبروا وتتقوا لا يضركم كيدهم شيئا إن الله بما يعملون محيطَ(120)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به کردار آنان احاطه دارد، از خوشحالی شما اندوهگین و از اندوه شما شاد می شوند، اما اگر شما شکیبا باشید و نیکی بورزید، بد اندیشی آنان هیچ آسیبی به شما نمی رساند.

وإذ غدوت من أهلك تبوئ المؤمنين مقاعد للقتال والله سميع عليمَ(121)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور شنوای داناست، و آن بامداد با خانواده ات وداع نمودی، تا باورمندان را در جایگاه کارزار بگماری.

إذ همت طائفتان منكم أن تفشلا والله وليهما وعلى الله فليتوكل المؤمنونَ(122)

برداشت از آیه :اگر چه باورمندان باید خود را به پروردگار مهرپرور بسپارند، اما دو گروه از آنان علیرغم یاری پروردگار همچنان می ترسیدند.

روشنگری:به نظر می رسد مفهوم کلی آیه متضمن نوعی سرزنش نسبت به دو گروه است، زیرا با آن که ادعا می نمودند که پروردگار مهرپرور یاور آنان است اما در عمل و در هنگام کارزاز سستی باورشان آشکار و در دلشان هراس افتاد. این برداشت با فراز " و علی الله فلیتوکل ..." نیز سازگار تر است زیرا این تاکیدی بر این است که باورمندان حقیقی باید خود را به پروردگار بسپارند و در نتیجه هراسی به دل راه ندهند.

ولقد نصركم الله ببدر وأنتم أذلة فاتقوا الله لعلكم تشكرونَ(123)

برداشت از آیه : مگر در بدر با آن که ناتوان بودید، پروردگار مهرپرور شما را یاری ننمود؟ شما نیز نیکی کنید، باشد که از سپاسگزاران شوید.

إذ تقول للمؤمنين ألن يكفيكم أن يمدكم ربكم بثلاثة آلاف من الملائكة منزلينَ(124)

برداشت از آیه :به‌باورمندان گفتم، زمانی نیرویِ شما برابر سه‌هزار انسان با سرشتِ الهی‌ی ناب خواهد بود.

روشنگری:فرشتگان با سجده به انسان الهی و ناب برای همیشه به خدمت او در آمدند.

بلى إن تصبروا وتتقوا ويأتوكم من فورهم هذا يمددكم ربكم بخمسة آلاف من الملائكة مسومينَ(125)

برداشت از آیه :آری در نبرد با ستمکاران توانِ شکیبایانِ نیکوکار بسیار افزایش می‌یابد.

وما جعله الله إلا بشرى لكم ولتطمئن قلوبكم به وما النصر إلا من عند الله العزيز الحكيمَ(126)

برداشت از آیه :همه پیروزی ها از سوی پروردگار پادشاه مهرپرور فرزانه است، و آن کمک ها جز برای مژدگانی و آرامش دل هایتان نبود.

ليقطع طرفا من الذين كفروا أو يكبتهم فينقلبوا خائبينَ(127)

برداشت از آیه :تا بدان وسیله پر و بال ستمکاران را قطع، یا نومیدانه تارومار و بازشان گرداند.

ليس لك من الأمر شيء أو يتوب عليهم أو يعذبهم فإنهم ظالمونَ(128)

برداشت از آیه :من چه ستمگران را تشویق و چه تنبیه نمایم، آنان خود باید که مهربانی را اراده کنند.

ولله ما في السماوات وما في الأرض يغفر لمن يشاء ويعذب من يشاء والله غفور رحيمَ(129)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور خطا پوش و مهربان است، و هر چه در آسمان ها و زمین است از آن اوست، پوشاندن خطا و یا قهر با ستمکاران در رستاخیز به اراده من نیست، آنان باید خود اراده کنند و خطاهایشان را با نیکی بپوشانند.

يا أيها الذين آمنوا لا تأكلوا الربا أضعافا مضاعفة واتقوا الله لعلكم تفلحونَ(130)

برداشت از آیه :ای خدا باوران در راه او نیکی کنید تا رستگار شوید و ربا را دو چندان افزون نخورید .

واتقوا النار التي أعدت للكافرينَ(131)

برداشت از آیه :و از آتشی که برای ستمگران فراهم می آید، بپرهیزید.

روشنگری:تقوی از آتش(واتقوا النار)، پرهیز از آتش است و تقوی از پروردگار(واتقوا الله)، نیکی در راه پروردگار است. در آیه پیشین فرمود با تقوی از پروردگار می توان به رستگاری رسید(لعلکم تفلحون). یعنی ربا خوران نه تنها از دریافت ربای چندین برابر از نیازمندان بپرهیزند، بلکه نسبت به آنان مهرورزی داشته باشند به عبارتی همانگونه که پروردگار به انسان نیکی کرده انسان هم باید به دیگران نیکی کند تا رستگاری حاصل شود. بنابراین پرهیزکاری(تقوی) به مجموعه ای از باید ها و نباید ها گفته می شود که انجام آن یا ترک آن ما را در رستاخیز به آتش حسرت و سوزش دل می کشاند ، سرلوحه باید ها نیکی و سرلوحه نباید ها ستم است و رستگاری اینگونه شکل می گیرد.

وأطيعوا الله والرسول لعلكم ترحمونَ(132)

برداشت از آیه :و از پروردگار مهرپرور و پیامبر پیروی کنید، باشد که از مهرورزان شوید.

وسارعوا إلى مغفرة من ربكم وجنة عرضها السماوات والأرض أعدت للمتقينَ(133)

برداشت از آیه :نیکوکاران بدی‌های خود را با نیکی می‌پوشانند و به‌سوی پردیس زیبا و پهناورِ الهی می‌شتابند.

الذين ينفقون في السراء والضراء والكاظمين الغيظ والعافين عن الناس والله يحب المحسنينَ(134)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور دوست نیکوکارانی است که در فراخ و تنگنا با مهر و دلجویی به نیازمندان کمک می‌رسانند.

والذين إذا فعلوا فاحشة أو ظلموا أنفسهم ذكروا الله فاستغفروا لذنوبهم ومن يغفر الذنوب إلا الله ولم يصروا على ما فعلوا وهم يعلمونَ(135)

برداشت از آیه :هم آنان که هنگام بدرفتاری با دیگران یا ستم بر خودشان، پروردگار مهرپرور را به یاد آورده، برای خطاهای خود از مهربانی پوششی ساخته، و بر کردار بد گذشته پافشاری نکرده، و باور دارند که پروردگار مهرپرور خطاهایشان را می پوشاند.

روشنگری:نمونه ظلم در آیه: با یاد پروردگار مهرپرور و پشیمانی از نامهربانی، می توان آثار ستم به خود و یا دیگری را جایگزین نمود.

أولئك جزاؤهم مغفرة من ربهم وجنات تجري من تحتها الأنهار خالدين فيها ونعم أجر العاملينَ(136)

برداشت از آیه :پوشش خطا ها با نیکی ها، و بوستان های پر از خوشی و زیبایی پاداشی جاودانه از سوی پروردگار مهرپرور برای نیکو کاران است و چه نیکوست پاداش نیکوکاران.

قد خلت من قبلكم سنن فسيروا في الأرض فانظروا كيف كان عاقبة المكذبينَ(137)

برداشت از آیه :برای دانستن پایان کار دروغگویان، در زمین سیر و سفر کنید و روش ها و رسوم گذشتگان را بنگرید.

هذا بيان للناس وهدى وموعظة للمتقينَ(138)

برداشت از آیه :این روشنگری، رهنمود و پندی برای مردمان نیکوکار است.

ولا تهنوا ولا تحزنوا وأنتم الأعلون إن كنتم مؤمنينَ(139)

برداشت از آیه :اندوهگین نشوید و سستی نورزید، و بدانید که اگر باورمند باشید برتر خواهید بود.

إن يمسسكم قرح فقد مس القوم قرح مثله وتلك الأيام نداولها بين الناس وليعلم الله الذين آمنوا ويتخذ منكم شهداء والله لا يحب الظالمينَ(140)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور ستمکاران را دوست ندارد، زندگی همگان در این دنیا با تمام سختی هایش در چرخش است تا باورمندانی از شما به شناخت پروردگار مهرپرور نائل آمده و گواهان او باشند.

روشنگری:فاعل "لیعلم الله" خدا باوران و مؤمنان برداشت گردیده، نه پروردگار مهرپرور. در حقیقت دانش پروردگار پیشین و پسین است و این انسان خدا باور است که باید در طول زندگیش به یک دانش نسبی از پروردگار نائل آید.

وليمحص الله الذين آمنوا ويمحق الكافرينَ(141)

برداشت از آیه :باورمندان سرشتِ الهیِ خود را می‌پالایند و ناباورمندان در تاریکی هستند.

روشنگری:لیمحص در این آیه را با توجه به آیه قبل، شاید بتوان پالایش انسان باورمند از ناخالصی ها و رسیدن به درجه عباد المخلصون که بالاترین مرحله شناخت پروردگار است و در آن هیچ وسوسه و تزلزلی راه ندارد، دانست.

أم حسبتم أن تدخلوا الجنة ولما يعلم الله الذين جاهدوا منكم ويعلم الصابرينَ(142)

برداشت از آیه :8888888888888888888تلاشگران و شکیبایان شما آنگاه به فردوس راه می یابند، که پروردگار مهرپرور را شناخته باشند.

روشنگری:در این آیه نیز (یعلم) دوبار تکرار شده و فاعل هردو مورد انسان بهشتی و رستگار است که به شناخت پروردگار و شناخت مقام صبر نائل آمده است.

ولقد كنتم تمنون الموت من قبل أن تلقوه فقد رأيتموه وأنتم تنظرونَ(143)

برداشت از آیه :و شما که آرزوی مرگ را داشتید، اکنون که با آن روبرو شده اید، چرا با تردید به آن می نگرید؟

روشنگری:آیا این نگاه تردید آمیز(تنظرون) انسان باورمند(مؤمن) را نمی توان به عدم شناخت او از پروردگار(یعلم الله) آیه 142 و عدم شناخت مقام صبر(یعلم الصابرین) 142 و پالایش نشدن وی(لیمحص) آیه 141 دانست؟

وما محمد إلا رسول قد خلت من قبله الرسل أفإن مات أو قتل انقلبتم على أعقابكم ومن ينقلب على عقبيه فلن يضر الله شيئا وسيجزي الله الشاكرينَ(144)

برداشت از آیه :و پروردگار مهرپرور پاداش سپاسگزاران را زود می دهد، محمد هم یک پیامبر است، همانگونه که پیش از او نیز پیامبرانی بوده اند، آیا اگر بمیرد یا کشته شود به آئین نیاکانتان باز می گردید؟ البته که بازگشت کنندگان هرگز به پروردگار مهرپرور زیانی نمی رسانند.

روشنگری:شکر یا سپاس پروردگار مهرپرور، پاسخی به مهربانی و داده های اوست. از آنجائیکه پروردگار از سپاس بی نیاز است و انسان نیز توانایی شناخت او و ادای سپاسش را ندارد، بنابراین به نیازمندان به نیت سپاس از پروردگار و به پیروی از پروردگار، مهربانی و بخشش می کند.

وما كان لنفس أن تموت إلا بإذن الله كتابا مؤجلا ومن يرد ثواب الدنيا نؤته منها ومن يرد ثواب الآخرة نؤته منها وسنجزي الشاكرينَ(145)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور چنین اراده فرمود که زندگی انسان با مرگ به پایان رسد، بهره‌ی انسانِ سپاسگزار از هر دو جهان به اراده و انتخاب خود اوست.

وكأين من نبي قاتل معه ربيون كثير فما وهنوا لما أصابهم في سبيل الله وما ضعفوا وما استكانوا والله يحب الصابرينَ(146)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور شکیبایان و آنانکه همراه پیامبرانشان به نبرد پرداختند و سستی، ناتوانی و زبونی نشان ندادند و از رنجها و از آنچه در راه مهر پروردگار مهرپرور بر آنان وارد شد، نهراسیدند را دوست می دارد.

وما كان قولهم إلا أن قالوا ربنا اغفر لنا ذنوبنا وإسرافنا في أمرنا وثبت أقدامنا وانصرنا على القوم الكافرينَ(147)

برداشت از آیه :و تمام سخن مردانِ الهی این بود که پروردگارا از ستمکاری و زیاده‌روی‌ در اراده‌ی الهیِ خود پشیمانیم، پس ستم‌های پیشین را با نیکی می‌پوشانیم و گام‌هایمان را در نیکی استوار می‌داریم و آرزوی ما پیروزی بر مردم ستم‌پیشه است.

روشنگری:پروردگارِ مهرپرور تنها برای انسان‌های کامل، مخلص و احسن تقویم و با پیروی از راهِ مهر و مهربانیِ پروردگار شناخته می‌شود، در این فرایند کسی که از راه مهرپروری و مهربانی دور می‌گردد کافر و ستمکار است.

فآتاهم الله ثواب الدنيا وحسن ثواب الآخرة والله يحب المحسنينَ(148)

برداشت از آیه :پس پروردگار مهرپرور، هم دستاورد این دنیا و هم دستاورد خوب جهان جاوید را به ایشان داد، زیرا پروردگار مهرپرور نیکوکاران را دوست دارد.

يا أيها الذين آمنوا إن تطيعوا الذين كفروا يردوكم على أعقابكم فتنقلبوا خاسرينَ(149)

برداشت از آیه :ای آنانکه به پروردگار مهرپرور باور دارید، اگر از ستمگران فرمان برید، شما را به گذشته هایتان باز می گردانند، بازگشتی زیان آور.

بل الله مولاكم وهو خير الناصرينَ(150)

برداشت از آیه :حال آنکه پروردگار مهرپرور سرور و بهترین یاور شما است.

سنلقي في قلوب الذين كفروا الرعب بما أشركوا بالله ما لم ينزل به سلطانا ومأواهم النار وبئس مثوى الظالمينَ(151)

برداشت از آیه :جایگاه ستمکاران چه جایگاه بدی است، خیلی زود در دلهای ستمکاران هراس افتاده و با آتش همنشین می شوند، زیرا آنان بی هیچ برهانی برای پروردگار مهرپرور همتا می آورند.

ولقد صدقكم الله وعده إذ تحسونهم بإذنه حتى إذا فشلتم وتنازعتم في الأمر وعصيتم من بعد ما أراكم ما تحبون منكم من يريد الدنيا ومنكم من يريد الآخرة ثم صرفكم عنهم ليبتليكم ولقد عفا عنكم والله ذو فضل على المؤمنينَ(152)

برداشت از آیه :پروردگار مقرر فرموده، آنگاه که انسان از نفسِ بدکنش پیروی کند، سرشتِ الهی از پیروزی باز می‌ماند و این آزمونی برای انسان است.

روشنگری:نزاع در "امر"؛ نزاع سرشتِ الهی انسان با نفس بدکنش.

إذ تصعدون ولا تلوون على أحد والرسول يدعوكم في أخراكم فأثابكم غما بغم لكيلا تحزنوا على ما فاتكم ولا ما أصابكم والله خبير بما تعملونَ(153)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به کردار شما آگاه است، تا بر گذشته و بر آن چه نیامدست اندوهگین نباشید، بیاد آورید آن هنگام را که اندوه پشت اندوه بر شما وارد گردیده بود، در حال نابودی پروای هیچکس، حتی پیامبر را، که به دنبالتان شما را فرا می خواند، نداشتید.

ثم أنزل عليكم من بعد الغم أمنة نعاسا يغشى طائفة منكم وطائفة قد أهمتهم أنفسهم يظنون بالله غير الحق ظن الجاهلية يقولون هل لنا من الأمر من شيء قل إن الأمر كله لله يخفون في أنفسهم ما لا يبدون لك يقولون لو كان لنا من الأمر شيء ما قتلنا هاهنا قل لو كنتم في بيوتكم لبرز الذين كتب عليهم القتل إلى مضاجعهم وليبتلي الله ما في صدوركم وليمحص ما في قلوبكم والله عليم بذات الصدورَ(154)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به راز دل‌ها آگاه است، انسان اگرچه برخوردار از اراده و سرشتِ الهی می‌باشد اما او را گریزی از مرگ نباشد، دل و رستاخیز دو جایگاه برای آزمون، ارزیابی و داوری انسان است.

روشنگری:امر در این آیه به معنی اراده و اختیار که در سرشت الهی انسان قرار دارد برداشت گردیده است.

إن الذين تولوا منكم يوم التقى الجمعان إنما استزلهم الشيطان ببعض ما كسبوا ولقد عفا الله عنهم إن الله غفور حليمَ(155)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور خطاپوش بردبار است، و او به خاطر برخی از کار و کردارشان از آنان درگذشت، همانا ابلیس آنان را که در روز برخورد دو دسته، به نبرد پشت کردند، به لغزش کشانیده است.

روشنگری:بدیهی است که پشت کردن به نبرد خود لغزشی شیطانی است و نیازی به ادله بیشتر و بهره گیری از "ببعض ماکسبوا" ندارد. بلکه گذشت پروردگار نیاز به تغییر در رفتار انسان دارد و "ببعض ما کسبوا" را می توان به اعمالی نسبت داد که مایه گذشت پروردگار مهرپرور گردیده است.
به عبارت دیگر چنانچه خطاب "ببعض ما کسبوا" پشت کنندگان به نبرد و موجب لغزش آنان باشد، بنابراین عمل پشت کردن به نبرد لغزش شیطانی قلمداد نمی شود.

يا أيها الذين آمنوا لا تكونوا كالذين كفروا وقالوا لإخوانهم إذا ضربوا في الأرض أو كانوا غزى لو كانوا عندنا ما ماتوا وما قتلوا ليجعل الله ذلك حسرة في قلوبهم والله يحيي ويميت والله بما تعملون بصيرَ(156)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به کردارتان بینا، و اوست که زندگی می بخشد و سپس می میراند، ای باورمندان مانند آن ستمکاران نباشید که برای دوستانشان که راهی سفر یا نبرد بودند در دل افسوس می خوردند و می گفتند: اگر نزد ما می ماندند، پروردگار مرگ یا کشته شدن را برایشان مقرر نمی داشت.

روشنگری:در این آیه "لیجعل الله" از زبان ستمکاران برداشت گردیده.

ولئن قتلتم في سبيل الله أو متم لمغفرة من الله ورحمة خير مما يجمعونَ(157)

برداشت از آیه :و اگر در سفر مرگ بسراغتان آمد و یا اگر در نبرد راه مهربانی پروردگار کشته شدید بدانید، مهربانی و خطاپوشی پروردگار از آنچه آنان در ماندنشان می اندوزند نیکوتر است.

ولئن متم أو قتلتم لإلى الله تحشرونَ(158)

برداشت از آیه :و اگر مرگ بسراغتان آید و یا کشته شوید، در هر صورت در رستاخیز نزد پروردگار مهرپرور بر خواهید خاست.

فبما رحمة من الله لنت لهم ولو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم واستغفر لهم وشاورهم في الأمر فإذا عزمت فتوكل على الله إن الله يحب المتوكلينَ(159)

برداشت از آیه :به پروردگار مهرپرور مهر بورزیم و به او پشت‌گرم باشیم، مهربانی من از تجلیِ سرشتِ اوست، بدون آن سخت‌دل می‌شدم و شما پراکنده می‌شدید، من پیش از اراده به انجام کاری با شما مشورت می‌کنم، بدی‌ها را می‌بخشم و از شما می‌خواهم تا بدی‌های خود را با نیکویی بپوشانید.

روشنگری:از واژه امر معنی اراده، اختیار، تصمیم و آهنگ کاری کردن برداشت گردیده است که با واژه عزم که در ادامه آیه آمده کاملا همخوانی دارد .
برای روشنگری بیشتر به واژگان کلیدی: امر، روح، وحی، اذن و نفخ رجوع شود.

إن ينصركم الله فلا غالب لكم وإن يخذلكم فمن ذا الذي ينصركم من بعده وعلى الله فليتوكل المؤمنونَ(160)

برداشت از آیه :و باورمندان تنها به پروردگار مهرپرور پشتگرمند، اگر یاری پروردگار با شماست، کسی بر شما چیره نگردد، و اگر یاری او نباشد، چه کسی یاریتان رساند؟

وما كان لنبي أن يغل ومن يغلل يأت بما غل يوم القيامة ثم توفى كل نفس ما كسبت وهم لا يظلمونَ(161)

برداشت از آیه :بر پیامبران روا نباشد تا کسی را به کاری وادار کنند، در رستاخیز هرکس ره آورد خود را یابد و به کسی ستم نمی رود.

روشنگری:سیاق آیات 160و 162 یعنی آیات قبل و بعد این آیه محوریت و نقش پروردگار در زندگی انسان ها را بیان می کند. اصل یاری و یاوری و چیره گی و فرودستی از مهر اوست و این انسان است که یاری پروردگار و راه مهرورزی یا یاری دیگری و احتمالا ستمکاری را بر می گزیند و به تبع آن خشنودی ویا نا خشنودی او را رقم می زند. در آیه 161 اگر غل را به معنی وادار کردن و اجبار کردن کسی از سوی پیامبران برداشت کنیم نه تنها با دو آیه قبل و بعد سازگاری می یابد بلکه با بسیاری از آیات دیگر قرآن مانند عدم اکراه در دین، وخطاب های دیگر به پیامبر که تو نمی توانی دیگران را هدایت کنی بلکه هدایت از جانب پروردگار است نیز سازگاری پیدا می کند.
آیه 162 به اختیار انسان اشاره دارد و آیه 161 اشاره به اینکه پیامبران مانع این اختیار نیستند و کسی را به اکراه و اجبار به کاری وادار نمی کنند. در دنباله آیه 165 نیز بطور روشنی به اختیار انسان اشاره می کند و اجبار و اکراه را نفی می کند.

أفمن اتبع رضوان الله كمن باء بسخط من الله ومأواه جهنم وبئس المصيرَ(162)

برداشت از آیه :آیا کسی که خشنودی پروردگار مهرپرور را پی می گیرد، مانند آن کسی است که پروردگار از او ناخشنود است؟ و جایگاه وی دوزخ باشد، و چه بد سرانجامی است.

هم درجات عند الله والله بصير بما يعملونَ(163)

برداشت از آیه :ایشان را در نزد پروردگار مهرپرور جایگاه هایی است، و او به کردار آنان بیناست.

لقد من الله على المؤمنين إذ بعث فيهم رسولا من أنفسهم يتلو عليهم آياته ويزكيهم ويعلمهم الكتاب والحكمة وإن كانوا من قبل لفي ضلال مبينَ(164)

برداشت از آیه : آنگاه پروردگار مهرپرور به آنان نیکی نمود و در آن زمان که در عین سرگشتگی بودند، از میانشان پیامبری برانگیخت تا با خواندن نشانه هایش، قلب آنان را بی آلایش و قرآن و دانایی را به آنان بیاموزد.

أولما أصابتكم مصيبة قد أصبتم مثليها قلتم أنى هذا قل هو من عند أنفسكم إن الله على كل شيء قديرَ(165)

برداشت از آیه :البته که پروردگار مهرپرور بر هر کاری تواناست، اما شما درگرفتاری ها باید خودتان را عامل آن بدانید(نه پیامبر را) و به دنبال مقصر نگردید، دیگران هم دو چندان شما گرفتارند.

روشنگری:این آیه را می توان توضیحی بر آیه 161 و درستی برداشت معنی "وادار کردن" نه "خیانت کردن"از واژه "غل"تلقی کرد و اینکه هیچ پیامبری پیروانش را اجبار نمی کند، بلکه انسان خودش صاحب اختیار است.

وما أصابكم يوم التقى الجمعان فبإذن الله وليعلم المؤمنينَ(166)

برداشت از آیه :مقرر فرموده، باورمندان از برخورد سرشت‌ِ الهی و نفس‌ِ بدکنش شناخته شوند.

وليعلم الذين نافقوا وقيل لهم تعالوا قاتلوا في سبيل الله أو ادفعوا قالوا لو نعلم قتالا لاتبعناكم هم للكفر يومئذ أقرب منهم للإيمان يقولون بأفواههم ما ليس في قلوبهم والله أعلم بما يكتمونَ(167)

برداشت از آیه :و همچنین برای تمییز دورویان، هم آنان که چون به کارزار و یا به دفاع در راه مهر پروردگار دعوت شدند گفتند، اگر می دانستیم جنگ در می گیرد حتما با شما همراه می شدیم، کار اینان به ستمکاری تا به باورمندی نزدیک تر است، سخنی را که در دل ندارند، بر زبان می رانند، و پروردگار مهرپرور به آن چه پنهان می سازند آگاه تر است.

الذين قالوا لإخوانهم وقعدوا لو أطاعونا ما قتلوا قل فادرءوا عن أنفسكم الموت إن كنتم صادقينَ(168)

برداشت از آیه :و هم آن خانه نشینان که دوستانشان را چون به نبرد برخاستند، سرزنش کردند که اگر سخن ما را شنیده بودند کشته نمی شدند، به آنان بگو، اگر این سخن شما درست است، پس چرا مرگ را از خودتان باز نمی دارید؟

ولا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله أمواتا بل أحياء عند ربهم يرزقونَ(169)

برداشت از آیه :آنان را که در راه مهر پروردگار کشته شده اند، مرده مپندارید، البته که آنان زنده اند و از روزی پروردگارشان برخوردارند.

فرحين بما آتاهم الله من فضله ويستبشرون بالذين لم يلحقوا بهم من خلفهم ألا خوف عليهم ولا هم يحزنونَ(170)

برداشت از آیه :در رستاخیز، از دهش پروردگار مهرپرور، و از مژده دیدار پسینیان که به آنان خواهند پیوست، دل شادند، بی هیچ اندوه و بدون ترس.

يستبشرون بنعمة من الله وفضل وأن الله لا يضيع أجر المؤمنينَ(171)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور هرگز پاداش باورمندان را پایمال نمی کند و این روزی و دهش مژدگانی آنان است.

الذين استجابوا لله والرسول من بعد ما أصابهم القرح للذين أحسنوا منهم واتقوا أجر عظيمَ(172)

برداشت از آیه :برای خوبان و نیکوکاران ایشان پاداش بزرگی در پیش است، هم آنان که با وجود رنج و آسیب، همچنان راه پروردگار مهرپرور و پیامبر را ادامه دادند.

الذين قال لهم الناس إن الناس قد جمعوا لكم فاخشوهم فزادهم إيمانا وقالوا حسبنا الله ونعم الوكيلَ(173)

برداشت از آیه :و چون آنان را از تبانی کنندگان می ترسانیدند، باورشان به پروردگار افزون می گشت و پاسخ می دادند که پروردگار مهرپرور کاررانی خوب و او ما را بس است.

فانقلبوا بنعمة من الله وفضل لم يمسسهم سوء واتبعوا رضوان الله والله ذو فضل عظيمَ(174)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور دارای دهشی بس بزرگ است، و آنان خشنودی پروردگار مهرپرور را دنبال نمودند، پس به داده و دهش پروردگارشان دیگرگون شده، هیچ بدی هم به آنها نرسید.

إنما ذلكم الشيطان يخوف أولياءه فلا تخافوهم وخافون إن كنتم مؤمنينَ(175)

برداشت از آیه :اگر باورمند هستید و از هوایِ نفس پرهیز دارید از تهدید هایِ نفس نترسید، بلکه از رستاخیز خود بهراسید.

روشنگری:خافون: از من بترسید، به مفهوم از خودتان بترسید یا از کردار خودتان بترسید برداشت شده.
الشیطان یخوف اولیاءه: خودپرستی مقدمه وسوسه نفس است و خودپرستان یاران یکدیگرند.

ولا يحزنك الذين يسارعون في الكفر إنهم لن يضروا الله شيئا يريد الله ألا يجعل لهم حظا في الآخرة ولهم عذاب عظيمَ(176)

برداشت از آیه :چابکی آنان در ستمکاری، ترا غمگین نسازد، آنان هرگز زیانی به راه مهر پروردگار نمی رسانند، آنان با ستمکاری می خواهند در رستاخیز بجای بهره مندی از فردوس رنجی بزرگ برای خود فراهم آورند.

روشنگری:یرید الله: پروردگار مهرپرورمی خواهد، آنان می خواهند.
- در مفهوم جهان بینی قرآنی، هیچ فعل و کرداری نیست مگر آنکه در حیطه قدرت پروردگار مهرپرور است.

إن الذين اشتروا الكفر بالإيمان لن يضروا الله شيئا ولهم عذاب أليمَ(177)

برداشت از آیه :آنان که بجای باور به نیکی، ستم را برگزیدند، هرگز زیانی به راه مهر پروردگار مهرپرور نمی رسانند، و در رستاخیز رنجی دردناک دارند.

روشنگری:کفر: خدا ناباوری، ناباوری، پوشاندن راه مهر پروردگار مهرپرور، ستم.
ایمان: خدا باوری، باورمندی، باور به راه مهر پروردگار مهرپرور، مهربانی و نیکی.

ولا يحسبن الذين كفروا أنما نملي لهم خير لأنفسهم إنما نملي لهم ليزدادوا إثما ولهم عذاب مهينَ(178)

برداشت از آیه : ستمکاران مهلتی که می یابند را به سود خود مپندارند، همانا این مهلت گناه آنان را افزون می سازد، و در رستاخیز رنجی خواری آفرین دارند.

روشنگری:کفروا: کافران، ناباوران، ستمکاران.
- ناباوران اگر به دیگران ستم نکرده باشند در رستاخیز با محروم شدن از دیدار و سخن پروردگار مهرپرور به خودشان ستم نموده اند.
نملی لهم: مهلتشان می دهیم، مهلت می یابند.

ما كان الله ليذر المؤمنين على ما أنتم عليه حتى يميز الخبيث من الطيب وما كان الله ليطلعكم على الغيب ولكن الله يجتبي من رسله من يشاء فآمنوا بالله ورسله وإن تؤمنوا وتتقوا فلكم أجر عظيمَ(179)

برداشت از آیه :و اگر پروردگار مهرپرور و پیامبرانش را باور و نیکوکاری نمایید، پاداشی بزرگ در انتظارتان است، پروردگار مهرپرور مقرر فرموده تا پاکی و پلیدی را در بین شما باورمندان از هم باز شناساند، و او پوشیده های هستی را جز بر پیامبران برگزیده اش آشکار نساخته است.

ولا يحسبن الذين يبخلون بما آتاهم الله من فضله هو خيرا لهم بل هو شر لهم سيطوقون ما بخلوا به يوم القيامة ولله ميراث السماوات والأرض والله بما تعملون خبيرَ(180)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور به آنچه می کنید آگاه است و آسمانها و زمین و آنچه به انسان رسیده، همه میراث اوست، تنگ نظران و خسیسان مپندارند که سود می برند، بلکه آن تنگ نظری زیانی است که در هنگامه رستاخیز گریبانگیرشان خواهد شد.

لقد سمع الله قول الذين قالوا إن الله فقير ونحن أغنياء سنكتب ما قالوا وقتلهم الأنبياء بغير حق ونقول ذوقوا عذاب الحريقَ(181)

برداشت از آیه :پروردگار مهرپرور کشتن پیامبران و سخن ناروای آنان که می گویند پروردگار تهی دست و ما توانا هستیم را می شنود و ثبت می کند، و زودا که آنان درد و رنجی آتشگون را می چشند.

ذلك بما قدمت أيديكم وأن الله ليس بظلام للعبيدَ(182)

برداشت از آیه :پروردگارِ مهرپرور هرگز در حق پیروانش ستم روا نمی‌دارد، این درد و رنج شما در رستاخیز ، نتیجه کارهای پیشین است.

الذين قالوا إن الله عهد إلينا ألا نؤمن لرسول حتى يأتينا بقربان تأكله النار قل قد جاءكم رسل من قبلي بالبينات وبالذي قلتم فلم قتلتموهم إن كنتم صادقينَ(183)

برداشت از آیه :به آنانکه می گویند، پروردگار مهرپرور با ما پیمان بسته تا هیچ پیامبری را باور نکنیم، مگر آن که فدیه ای بیاورد که آتش را نابود سازد، بگو، اگر در سخنتان صادقید پس چرا پیامبرانی که همان نشانه ها را داشتند، کشتید؟

فإن كذبوك فقد كذب رسل من قبلك جاءوا بالبينات والزبر والكتاب المنيرَ(184)

برداشت از آیه :اگر اینان ترا ناراست می پندارند، همانا پیامبرانی که پیش از تو با نشانه های آشکار و نوشته ها و کتاب های روشنگر آمدند را نیز دروغ زن خواندند.

كل نفس ذائقة الموت وإنما توفون أجوركم يوم القيامة فمن زحزح عن النار وأدخل الجنة فقد فاز وما الحياة الدنيا إلا متاع الغرورَ(185)

برداشت از آیه :و زندگی این جهان بسان کالائی فریبنده است، زیرا همه مزه مرگ را چشیده و در هنگامه رستاخیز نتیجه کارهایشان را به تمام خواهند دید، و آن کس که از دوزخ دور و به فردوس وارد شود، رستگار شده است.

لتبلون في أموالكم وأنفسكم ولتسمعن من الذين أوتوا الكتاب من قبلكم ومن الذين أشركوا أذى كثيرا وإن تصبروا وتتقوا فإن ذلك من عزم الأمورَ(186)

برداشت از آیه :شما از صاحبان کتاب آسمانی پیشین و از خدا ناباوران سخنان آزارنده فراوان خواهید شنید، و به دارائیها و جانهاتان آزمون می شوید، کار سترگ این است که شکیبائی ورزیده و نیکی پیشه نمایید.

وإذ أخذ الله ميثاق الذين أوتوا الكتاب لتبيننه للناس ولا تكتمونه فنبذوه وراء ظهورهم واشتروا به ثمنا قليلا فبئس ما يشترونَ(187)

برداشت از آیه :و آنگاه پروردگار مهرپرور از صاحبان کتاب آسمانی پیمان گرفت، که آنرا از مردم پنهان نداشته و به روشنی بیان کنند، اما آن را به بهایی اندک، به پشت گوش انداختند، وه که چه بد داد و ستدی کردند.

لا تحسبن الذين يفرحون بما أتوا ويحبون أن يحمدوا بما لم يفعلوا فلا تحسبنهم بمفازة من العذاب ولهم عذاب أليمَ(188)

برداشت از آیه :هرگز مپندار، و آنان گمان مبرند، که شادمانی و خود ستایی به داده های پروردگار که خود نقشی در آن نداشته اند، آنان را از رنج و درد رستاخیز رهایی می دهد، بلکه رنج و دردی سخت در پیش دارند.

ولله ملك السماوات والأرض والله على كل شيء قديرَ(189)

برداشت از آیه :پادشاهی آسمان ها و زمین از آن پروردگار مهرپرور است، و او بر هر کاری تواناست.

إن في خلق السماوات والأرض واختلاف الليل والنهار لآيات لأولي الألبابَ(190)

برداشت از آیه :برای خردمندان، در آفرینش آسمان ها و زمین و تفاوت شب و روز، نشانه های فراوان وجود دارد.

الذين يذكرون الله قياما وقعودا وعلى جنوبهم ويتفكرون في خلق السماوات والأرض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانك فقنا عذاب النارَ(191)

برداشت از آیه :آنان که ایستاده، نشسته و آرمیده پروردگار مهرپرور را در خاطر داشته و در آفرینش آسمان ها و زمین اندیشه می کنند، و می گویند پروردگارا این ها را بیهوده نیافریده ای، پاکا که تویی، امید آنکه نیکوکار گردیم و از رنج و درد دوزخ در امان شویم.

ربنا إنك من تدخل النار فقد أخزيته وما للظالمين من أنصارَ(192)

برداشت از آیه :پروردگارا هر ستمکاری که در دوزخ رود، همانا شرمسار توست، و برای ستمکاران یاوری نخواهد بود.

ربنا إننا سمعنا مناديا ينادي للإيمان أن آمنوا بربكم فآمنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا وكفر عنا سيئاتنا وتوفنا مع الأبرارَ(193)

برداشت از آیه :پروردگارا ندایی را شنیدیم، که می گفت، پروردگار مهرپرور خودرا باور نمائید و ما باور نمودیم، پس پروردگارا، بدی هایمان و گناهانمان را با نیکی هایمان بپوشان و ما را در زمره نیکان بمیران.

ربنا وآتنا ما وعدتنا على رسلك ولا تخزنا يوم القيامة إنك لا تخلف الميعادَ(194)

برداشت از آیه :پروردگارا آن چه را با پیامبرانت پیمان بستی به ما نیز بده، و در هنگامه رستاخیز شرمسارمان مگردان، که تو پیمان شکن نیستی.

فاستجاب لهم ربهم أني لا أضيع عمل عامل منكم من ذكر أو أنثى بعضكم من بعض فالذين هاجروا وأخرجوا من ديارهم وأوذوا في سبيلي وقاتلوا وقتلوا لأكفرن عنهم سيئاتهم ولأدخلنهم جنات تجري من تحتها الأنهار ثوابا من عند الله والله عنده حسن الثوابَ(195)

برداشت از آیه :پس خواسته آنان را برآورده ساختم، زیرا من کردار هیچ یک از شما را چه مرد و چه زن تباه نمی کنم، پناه جویان و رانده شدگان از شهر و دیارشان و آنان که در راه نیکوکاری آزار دیده اند و کارزار نموده اند و کشته شده اند، بدی هایشان را می پوشانم و به بوستان های پر ناز و نعمت وارد می کنم، دستمزدی از سوی پروردگار مهرپرور، و دستمزد نیکو نزد پروردگار مهرپرور است.

لا يغرنك تقلب الذين كفروا في البلادَ(196)

برداشت از آیه :فریفته دلبری ستمکاران در شهر ها مشو.

متاع قليل ثم مأواهم جهنم وبئس المهادَ(197)

برداشت از آیه :برای بهره ای ناچیز، دوزخ را جایگاه خود کنند، و چه بد آرام گاهی.

لكن الذين اتقوا ربهم لهم جنات تجري من تحتها الأنهار خالدين فيها نزلا من عند الله وما عند الله خير للأبرارَ(198)

برداشت از آیه :اما برای آنان که در راه پروردگارشان نیکویی کرده اند، پیشکشی جاودانه، از سوی پروردگار مهرپرور در باغ های پر ناز و نعمت فردوس فراهم گردیده، و آن چه از سوی پروردگار باشد، برای نیکوکاران بهتر است.

وإن من أهل الكتاب لمن يؤمن بالله وما أنزل إليكم وما أنزل إليهم خاشعين لله لا يشترون بآيات الله ثمنا قليلا أولئك لهم أجرهم عند ربهم إن الله سريع الحسابَ(199)

برداشت از آیه :و از اهل کتاب کسانی هستند که به پروردگار مهرپرور و به آن چه به شما و خودشان فرود آمده باور داشته و در برابر پروردگار مهرپرور فروتن هستند و نشانه های پروردگار مهرپرور را به بهایی اندک نمی فروشند، پاداش آنان با پروردگارشان بوده که پروردگار مهرپرور شمارگری چالاک است.

يا أيها الذين آمنوا اصبروا وصابروا ورابطوا واتقوا الله لعلكم تفلحونَ(200)

برداشت از آیه :ای باورمندان، شکیبایی ورزیده، بردبار و پیوند دهنده باشید، و در راه پروردگار مهرپرور نیکی کنید، باشد که رستگار شوید.